Kategoria: Relacje z wykładów

Bożogrobcy na Śląsku

4 kwietnia gościem studentów TS-UTW był Jerzy Pikiewicz- kawaler Zakonu Rycerskiego Grobu Bożego w Jerozolimie, który opowiedział o historii i współczesnej działalności bożogrobców.

Warte podkreślenia jest, że to za sprawą Jerzego Pikiewicza, który do zakonu został przyjęty w 2005 roku, bożogrobcy zawitali na ziemi tarnogórskiej. Od tego czasu za jego sprawą – przykładem do grona tego dołączyły dwie damy i jeden kawaler; w diecezji gliwickiej są więc cztery osoby będące członkami tego Zakonu, zajmującego się współcześnie przede wszystkim działalnością charytatywną.

Wykładowca podkreślił , że o znaczeniu i wkładzie „naszych” kawalerów i dam w działanie bożogrobców świadczy zapewne fakt wybrania dr Andrzeja Sznajdera na Urząd Zwierzchnika Zwierzchnictwa w Polsce Zakonu Rycerskiego Świętego Grobu Bożego w Jerozolimie.

Deus lo vult – hasło , które jest dewizą bożogrobców wykorzystywane jest w kulturze jako symboliczne i co ciekawe , jak wyczytać można w Internecie(pl.wikipedia) także w grze komputerowej : „ Dodatek do gry komputerowej Europa universalis: Mroczne Wieki firmy Paradox Interactive nosi nazwę Deus Vult.” Deus lo vult, czyli Bóg tak chciał to myśl, która może nas sprowokować do wielu refleksji, które towarzyszą atmosferze Wielkiego Postu i zbliżających się świąt Wielkiej Nocy.

Wszystkim , których interesuje historia pana Jerzego Pikiewicza warto polecić artykuł Michała Szymczyka w Montes Tarnovicensis, nr18/2005; o archiwalne numery można pytać w SMZT.

Wykładowca Tomasz Dandy jest właścicielem firmy szkoleniowej specjalizującej się w warsztatach komputerowych przygotowujących do egzaminów na poziomach e-Citizen oraz BASE. Jest także członkiem zarządu Fundacji Rozwoju Świętochłowic.

Swój wykład rozpoczął stwierdzeniem , że w dzisiejszym świecie internet jest bardzo przydatny  i ma bardzo duży wpływ na jakość naszego życia . W wielu sytuacjach staje się on wręcz koniecznością. Jednak  korzystając  z jego dobrodziejstw narażeni jesteśmy na różnego rodzaju przestępstwa internetowe. Szczególnie skupił się na wiadomościach, które otrzymujemy na nasze skrzynki mailowe  a dotyczące zapłaty niewielkich zaległości w różnych podmiotach gospodarczych . Na kilku przykładach wyjaśnił mechanizm działania oszustów i konsekwencji związanych z niewłaściwą reakcją na nie.

Zasugerował także , aby zastanowić nad tym jakimi informacjami dzielimy się w sieci i kto ma do nich dostęp. Informacje, takie jak nasze zainteresowania, poglądy, zakupy czy lokalizacja mogą być dla przestępców niezwykle cenne. Aby zwiększyć nasze bezpieczeństwo w sieci zalecił, aby m.in :

• często aktualizować oprogramowanie,
• korzystać  ze stron, których adres zaczyna się od https,
• sprawdzać, na co udzielamy zezwolenia naszym aplikacjom,
• ostrożnie publikować osobiste informacje na profilach społecznościowych.

Wykład „Asertywność- sztuka kulturalnego odmawiania ” poprowadziła znana nam z poprzednich spotkań Agata Śliwa – aktorka,konferansjer , kierownik produkcji filmowej, instruktor teatralny. Spotkanie rozpoczęła od pytania skierowanego do słuchaczy „Co oznacza słowo asertywność?” Padły odpowiedzi, że to „umiejętność mówienia nie” . Po części to prawda ale nie do końca, bo asertywność to umiejętność odmawiania i jednocześnie  wyrażania własnego zdania, uczuć i postaw w sposób otwarty, w granicach nienaruszających praw,  ani psychicznego terytorium innych. To zdolność zachowania się równocześnie z szacunkiem dla siebie i dla innych.

Bycie asertywnym może wydawać się trudne, szczególnie jeśli nie jesteś osobą zbyt pewną siebie . Jednak postawę asertywną da się wytrenować — i warto to zrobić, bo dzięki niej nasze relacje prywatne i zawodowe staną się znacznie zdrowsze. A poniżej ćwiczenia pomocne w wytrenowaniu asertywnej postawy

Ćwiczenie 1 – Jak wyrażać odmienne zdanie”?

Beż poczucia winy i lęku, że kogoś zranisz. Z pewnością siebie, ale bez okazywania wyższości. Można powiedzieć np. ” Szanuję Twój punkt widzenia , ale ja to widzę inaczej” lub ” Mam inne zdanie w tej sprawie” lub ” Nie zgadzam się z tym” lub ” W moim odczuciu……..

Ćwiczenie 2 – Jak odmawiać?

Stanowczo, krótko, pewnie, bez długiego tłumaczenia . Można powiedzieć np.” przykro mi, ale nie mogę tego zrobić mam zbyt dużo obowiązków” lub ‚Niestety, nie mogę Ci pomóc, mam wiele spraw na głowie” lub” W tej sprawie nie potrafię Ci pomóc” lub” Nie mogę Ci pożyczyć pieniędzy , mam w tym miesiącu dużo wydatków”

Ćwiczenie 3 – Jak wyrażać konstruktywną krytykę?

Niezależnie od tego czy jest się osobą krytykowaną cy krytykującą należy zwrócić uwagę na to, czy krytyka odnosi się do charakteru człowieka, czy jego zachowania. W asertywnej komunikacji lepiej jest odwoływać się do konkretnego zachowania , bez osądzania osoby . Zamiast” nigdy nie można na Ciebie liczyć” , powiedzmy” W tej sprawie nie mogłam na Ciebie liczyć” . Zamiast” Jesteś niesłowny” , powiedz „Powiedziałeś, że to zrobisz ale nie zrobiłeś”

Ćwiczenie 4 – Jak komunikować niezadowolenie?

Zdarza się, że pod wpływem silnych emocji obrażamy drugą osobę i zrzucamy na nią odpowiedzialność. Zapominamy przekazać to co najważniejsze czyli jak się czujemy w danej sytuacji. Mówienie o uczuciach to bezpieczny sposób na rozwiązanie wszelkich nieporozumień. Nie atakujemy słownie drugiej osoby lecz odnosimy się do swoich odczuć. Możemy powiedzieć” Czuję np. złość, smutek, kiedy mówisz do mnie podniesionym głosem – rozmawiaj ze mną spokojniej” ; „Kolejny raz spóźniasz się na spotkanie – następnym razem bądź na czas”

Uwaga: Nie mów tego z pozycji wyższości. W komunikacji asertywnej pamiętamy zawsze o szacunku do siebie i do drugiej osoby.

Ćwiczenie 5- Co powiedzieć , jeżeli ktoś mówi, że zraniły go nasze słowa?

Nie możemy brać odpowiedzialności za uczucia drugiej osoby ,ale możemy wyrazić swoją troskę. Możesz powiedzieć „Przepraszam, moją intencją nie było zranienie Ciebie, ale wyrażanie tego co naprawdę czuję”;  „Przykro mi, że tak się czujesz , nie chciałem Cię zranić’

Ćwiczenie 6 – Jak panować nad swoim głosem?

Jeśli chcesz dobrze brzmieć i mieć kontrolę nad swoim głosem (także wtedy, gdy wkracza zdenerwowanie) , to musisz dobrze oddychać. Dobrze, czyli przeponowo, a ściślej rzecz biorąc w sposób brzuszno-przeponowo-żebrowy.

Ćwiczenie 7 – Jak przyjąć asertywną postawę ciała?

Badania wykazały, że odpowiednia postawa ciała może zwiększyć ilość testosteronu we krwi, co przekłada się na zwiększenie pewności siebie i odwagi. Wystarczy, że nasze plecy będą proste , klatka piersiowa otwarta  . To postawa pewności siebie, która pomoże nam poczuć się pewniej przed ważnym spotkaniem, Jeśli  nasze ramiona są napięte, plecy zgarbione a klatka zapadnięta , nasze ciało wysyła do rozmówcy komunikat” Jestem uległy” , ” Nie potrafię odmawiać”, „Potrzebuję oparcia”, „Nie wierzę w siebie” , „Łatwo się denerwuję”. W trakcie ważnego spotkania nie trzymamy rąk na biodrach, bo może to być odebrane jako konfrontacja . Tuż przed wejściem na spotkanie zróbmy głęboki wdech nosem i długi wydech ustami, poczujmy jak nasze ramiona swobodnie opadają w dół. Powtórzmy to dwa razy.

Ćwiczenie 8 – Jak trzymać emocje na wodzy?

Jeśli podczas rozmowy  trudno nam powstrzymać wybuch emocji mamy najmniej dwa konstruktywne wyjścia: przerwać dyskusję, poprosić o odłożenie jej na czas, kiedy napięcie opadnie lub powiedzieć o swoich odczuciach wprost . Pamiętajmy – mamy prawo mówić o swoich odczuciach, nie ranimy wtedy drugiej osoby a jedynie informujemy co się w obecnej chwili z nami dzieje . Wtedy jesteśmy autentyczni.

Wszystko jest, jak przed rokiem: na szybach srebrne kwiaty
i ten sam obraz w ramach okien; świat biały, jak opłatek…
Będzie wilia! – Uśmiechną się ludzie, do świątecznej zasiądą wieczerzy –
błogosławiony grudzień!…

W przedświątecznym już oczekiwaniu i ferworze przygotowań na najbardziej rodzinne święta- tradycyjnie ostatnie grudniowe spotkanie słuchaczy Uniwersytetu Trzeciego Wieku ma charakter świąteczny i jest rozmową z zaproszonymi gośćmi o szczęściu, rodzinie i tym wszystkim co jest dla nas ważne. Święta Bożego Narodzenia mają w Polsce szczególnie tradycyjny i magiczny charakter.

Spotykają się więc rodzinnie studenci UTW z osobami ważnymi dla lokalnej i regionalnej kultury. Gośćmi tegorocznego spotkania byli trzej niezwykli panowie: o. Tomasz Maniura OMI, Teodor Segiet i Piotr Korab.

Ojciec Tomasz Maniura jest już – tak chyba można powiedzieć- przyjacielem tarnogórskich seniorów, którzy także odkryli walory stworzonej przez niego „młodzieżowej przystani” Niniwa w Kokotku. Ojciec Tomasz Maniura, spotkał się już z nami w 2017 na wykładzie poświęconym jego różnym przedsięwzięciom , a szczególnie ciekawie mówił o projekcie NINIWA Team. Wśród wielu obowiązków kapłańskich znajduje się także jako świetny meneger; od 2016 roku pełni funkcję dyrektora Oblackiego Centrum Młodzieży w Kokotku.

Teodor Segiet jest przede wszystkim znany ze swojej pasji miłośnika sztuki i kolekcjonera sztuki naiwnej( do niedawna dzielił tą pasję ze zmarłą żoną Anną). TEO-PASJE to tytuł wystawy  Teodora Segieta w tarnogórskim Muzeum.

Piotr Korab sprawuje funkcję Naczelnika Wydziału Kultury ,Turystyki i Promocji Miasta  Tarnowskie Góry. Jest więc kreatorem wizerunku srebrnego miasta, dbając jednak przede wszystkim, żeby spełnić kulturalne oczekiwania tarnogórzan.

Trzej niezwykli panowie mówili ciepło i krzepiąco o życiu i odnajdywaniu szczęścia z perspektywy różnych doświadczeń życiowych i tego co nazywamy ogólnie tradycją , a co jest naszym kodem kulturowym.

Wszyscy podkreślili potrzebę realizowania swoich marzeń, aktywności i bycia z innymi ludźmi.

Refleksję ojca Tomasza o szczęściu można chyba wyrazić słowami P. Bosmansa: „Szczęście- tutaj nic nie da się zrobić za pieniądze. Szczęście ma do czynienia z sercem i z miłością- a te są za darmo.”

Pan Piotr podkreślił , że jako młody rodzic doskonale wie jak ważna jest rodzina i wzorce, które wynosimy z domu rodzinnego i przekazujemy swoim dzieciom.

Teodor Segiet przyznał, że świąteczny czas jest w jego domu także czasem rodzinnej tradycji. I choć o potrawach wigilijnych można mówić dużo – nasi rozmówcy stwierdzili krótko- tak jak zawsze – tradycyjnie. Intrygująco zabrzmiała informacja pana Piotra , że – bo ze względów rodzinnych ma aż dwie kolacje- o białym barszczu na płatkach owsianych. Okazuje się, że na co dzień wydaje się nam, że wszyscy robią i jedzą dokładnie to samo; jednak koleje losu zdecydowały, że nasze zwyczaje są uzupełniane dzięki różnym powiązaniom rodzinnym.

Spotkanie z wyjątkowymi gośćmi na pewno pozostanie w pamięci słuchaczy Uniwersytetu Trzeciego Wieku. Można je posumować myślą :

„W życiu nie ma takiej chwili, abyśmy nie mieli wszystkiego, co potrzebne, aby czuć się szczęśliwymi. Pomyśl o tym przez minutę (…). Jeśli jesteś nieszczęśliwy, to dlatego, że cały czas myślisz raczej o tym, czego nie masz, zamiast koncentrować się na tym, co masz w danej chwili.”

Spotkanie poprzedziło – też już tradycyjnie- obdarowywanie słuchaczy prezentami w postaci aniołka ( zawieszki na choinkę) i karneciku z życzeniami świątecznymi przez uczelnianych Mikołajów . Prezenty dla Was wykonały Irenka Kita i Grażyna Jurek.

Debata o zdrowiu pt „Rak to nie wyrok, wczesne wykrycie ratuje życie” poświęcona była chorobom nowotworowym. Debatę prowadziła Poseł Barbara Dziuk -przewodnicząca Sejmowej Stałej Podkomisji ds. Onkologii. Zaprosiła na to spotkanie dr.hab nauk med Dariusza Boronia- ginekologa, dr nauk med Wojciecha Bichalskiego – chirurga, dr nauk med Jana Gębkę – urologa oraz mgr Joannę Śnietkę – podologa.

Debatę poprzedziły badania poziomu cukru, pomiaru ciśnienia, prawidłowego badania piersi na fantomie oraz możliwość skorzystania z porad podologa.

Zaproszeni lekarze zgodnie potwierdzili, że choroby nowotworowe występują powszechnie i stanowią poważny problem społeczny.  W krajach rozwiniętych są drugą, po chorobach układu krążenia przyczyną zgonów. W Polsce rocznie notuje się ok. 150 tysięcy nowych zachorowań. Nowotwory wcześnie wykryte i odpowiednio leczone nie muszą być wyrokiem, od którego nie ma odwołania. Onkologia zajmująca się nowotworami poczyniła w ostatnich latach ogromne postępy. Jako mieszkańcy Śląska mamy  do dyspozycji  Instytut Onkologii w Gliwicach , który  jest jednym z najnowocześniejszym  ośrodkiem onkologicznym i instytutem badawczym  w Polsce . Mimo to z powodu nowotworu umiera prawie co 4 osoba, u której zdiagnozowano tę chorobę. Podkreślali , że istotną rolę w walce z rakiem stanowią badania profilaktyczne. Niestety , jak podkreślił dr Wojciech Bichalski w prowadzonej przez niego przychodni z profilaktycznych badań mamograficznych korzysta tylko 15 % uprawnionych do tego badania  kobiet. Nawoływali także, aby w przypadku niepokojących objawów kierować swoje kroki do lekarzy a nie korzystać z porad osób stosujących metody medycyny niekonwencjonalnej.

Zwracali także uwagę na higieniczny i zdrowy tryb życia, który ma duże znaczenie w profilaktyce nowotworowej .

Gościem prowadzącym  wykład pt ” Radzenie sobie ze stresem – techniki aktorskie do wykorzystania w codziennym życiu”była Pani Agata Śliwa  – aktorka, konferansjer , kierownik produkcji filmowej, instruktor teatralny. Jest absolwentką Wydziału Radia i Telewizji Uniwersytetu Śląskiego. W 2011 roku zdała egzamin aktorski przed Państwową Komisją Weryfikacyjną ZASP i otrzymała tytuł aktora dramatu.Współpracuje z Teatrem  Nowym w Zabrzu oraz Teatrem Trip. Jest współtwórcą autorskiego programu „Przygoda z teatrem BEZ BARIER” , który przeznaczony jest dla osób z niepełnosprawnością intelektualną w stopnie znacznym i umiarkowanym oraz osób autystycznych.

Stres jest naturalną, nieuniknioną częścią naszego życia. Jest normalną reakcją biologiczną każdego organizmu – normalnym
fizjologicznym zjawiskiem związanym z procesami życia. Stres towarzyszy każdemu z nas. Jest naturalną reakcją na codzienne wyzwania i życiowe zmiany – nie tylko negatywne ale i pozytywne. Pani Agata przekazała nam definicję psychologiczną i medyczną stresu , jego rodzaje i  objawy , skutki oraz sposoby radzenia sobie z nim. Podkreśliła wagę ćwiczeń oddechowych i rozluźniających w walce ze stresem.

Zdjęcia Helena Domańska

Komentarz Magdalena Latacz