„Udzielanie pierwszej pomocy” to temat wykładu, który 15 marca wygłosił dla studentów Uniwersytetu Trzeciego Wieku Tarnogórskiego Stowarzyszenia – UTW dr Jan Rudawski. O tym, że udzielenie pomocy przedmedycznej jest sprawą skomplikowaną wiedzą wszyscy. Dlatego o tym, jakie są nasze obowiązki, możliwości udzielenia pierwszej pomocy, dlaczego powinniśmy co jakiś czas poznawać nowe formy ratownictwa, gdzie się powinno udać z osobą potrzebującą nagłej pomocy, opowiedział słuchaczom UTW dr Jan Rudawski.
Doktor Jan Rudawski jest specjalistą chirurgii ogólnej. Od czterech lat pełni obowiązki ordynatora Szpitalnego Oddziału Ratunkowego w Wielospecjalistycznym Szpitalu Powiatowym S.A. w Tarnowskich Górach. Ratowanie życia jest obowiązkiem każdego z nas i dlatego wykładowca przywołał przepis artykułu 162 § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz. U. Nr 98, poz. 553 ze zmianami .
W świetle tegoż przepisu istnieje obowiązek prawny udzielania pierwszej pomocy osobom poszkodowanym w wypadkach bądź znajdującym się w stanie zagrożenia życia i zdrowia .Obowiązek ten ma charakter powszechny i ciąży na każdym, kto znalazł się w sytuacji, w której zagrożone jest życie lub zdrowie innego człowieka. Człowiek, który nie udzieli pomocy potrzebującemu popełnia przestępstwo, którego istota polega na zaniechaniu udzielania pomocy osobie, która znajduje się w niebezpieczeństwie utraty życia lub ciężkiego uszczerbku na zdrowiu. Wykładowca wyjaśnił jednocześnie, że udzielenie pomocy może polegać nawet na wykonaniu z pozoru prostej i nic nie znaczącej czynności, np.: przeniesienie rannego w bezpieczne miejsce, wezwanie pogotowia, albo też wiedzy i umiejętności, np.: założenie opatrunku, ustawienie trójkąta na drodze, wyjęcie kluczyków ze stacyjki samochodu itp. Wykładowca dr Jan Rudawski uspokoił słuchaczy zaniepokojonych swoimi ograniczonymi możliwościami niesienia fachowej pomocy w sytuacjach wymagających udzielania pierwszej pomocy, podkreślając, że nie podlega ocenie prawnej sposób jej udzielania. Jednakże obowiązuje każdego zasada primum non nocere.
Kierować się więc trzeba swoją wiedzą i zdrowym rozsądkiem, żeby nie szkodzić sobie i osobie, której mamy udzielić pierwszej pomocy. Wykładowca omówił różne na pozór typowe sytuacje, które wymagają udzielania pierwszej pomocy i pokazał, ilustrując swój wykład filmami edukacyjnymi, jak należy taką pomoc prowadzić. Najwięcej emocji jednak wywołały prezentacje „na żywo”, chociaż na takie ćwiczenia było zbyt mało czasu i niezbyt sprzyjające warunki sali wykładowej. Doktor Rudawski obiecał więc słuchaczom Uniwersytetu Trzeciego Wieku, że chętnie poprowadzi jeszcze w przyszłości zajęcia warsztatowe z udzielania pierwszej pomocy, by wszyscy mogli praktycznie sprawdzić swoje umiejętności i nabrać pewności dla ewentualnych działań. Na pewno jednak ważne jest, by wszyscy interesowali się jak zmieniają się zasady udzielania pierwszej pomocy. Pokazał więc wykładowca takie zmiany sposobu udzielania pierwszej pomocy osobie, która wymaga zatamowania krwotoku, czy też połknęła środki żrące. Zwrócił uwagę na sposób zabezpieczania skaleczeń i małych ran, oparzeń, ponieważ takie są często lekceważone , choć często bardzo niebezpieczne. Doktor Rudawski przedstawił także w skrócie zasady funkcjonowania Szpitalnego Oddziału Ratunkowego w Wielospecjalistycznym Szpitalu Powiatowym, zwracając uwagę na nadużywanie przez niektórych pacjentów tego oddziału do załatwienia jakby standardowej wizyty u lekarza rodzinnego. Wykład dra Rudawskiego pozwolił słuchaczom UTW rozeznać się w sposobach udzielania pierwszej pomocy, przypomnieć zasady jej przeprowadzania w różnych sytuacjach i co ważniejsze uświadomić własna wiedzę na ten temat. A jako ciekawostkę wykładowca podał, że opisy udzielania pierwszej pomocy można już odnaleźć w Biblii, gdzie opisano jak prorok Eliasz za pomocą jakby sztucznego oddychania przywraca dziecko do życia, a także w mitologii egipskiej, opowiadającej jak Izyda ratuje swojego męża Ozyrysa poprzez wdmuchiwanie powietrza do jego ust. Na zakończenie wykładu dr Jan Rudawski życzył wszystkim słuchaczom zdrowia i w tym zapewne i tego, by nie musieli przeżywać stresu związanego z sytuacją niesienia pierwszej pomocy.