Spotkanie z profesorem Jakubem Morawcem było dla członków Tarnogórskiego Stowarzyszenia- Uniwersytet Trzeciego Wieku okazją do poznawania tajemnic historii skandynawskiej. Stał się także zapewne pretekstem do refleksji na temat funkcjonowania w społeczeństwach osób uznanych za święte i tworzenia ich kultu.

Wykładowca, profesor Jakub Morawiec jest historykiem mediewistą, zajmującym się badaniem nad dziejami średniowiecznej Skandynawii, jej historiografii; szczególnie interesuje się skaldami i ich poezją oraz sagami na ich temat.

Jest pracownikiem naukowym Uniwersytetu Śląskiego. Od 2019 jest zastępcą dyrektora kierunków historia, turystyka historyczna i środkowoeuropejskie studia historyczne. Koordynował realizację programu „Mobilność Studentów i Pracowników Uczelni” we współpracy z uniwersytetami w Islandii i Norwegii. Od 2020 roku kieruje Centrum Badań Nordystycznych i Staroangielskich przy Uniwersytecie Śląskim w Katowicach.

Profesor Jakub Morawiec opowiedział słuchaczom jak narodził się kult świętego Olafa i dlaczego ten patron krainy fiordów jest ciągle obecny w kulturze norweskiej. 29 lipca przypada święto św. Olafa i z tego powodu organizowany jest Olavsfest; to wielkie święto nie tylko katolików z mszami ale także wiele koncertów, wydarzeń kulturalnych, inscenizacji historycznych.

Król Olaf Haraldsson, który stał się patronem Norwegii, był poganinem i wychowankiem Wikingów. W burzliwej młodości brał udział w wyprawach Wikingów na Anglię i właśnie tam po raz pierwszy spotkał się z chrześcijaństwem. Przyjął chrzest w 1014 w Rouen we Francji. Rok później wrócił do Norwegii i zajął się podbiciem terytorium krainy fiordów oraz zdobyciem norweskiego tronu, co nastąpiło w 1016 roku. Nowy król zaczął chrystianizować Norwegię. Sprowadzał kapłanów i zakonników, budował świątynie oraz popularyzował wśród ludności chrześcijańskie zwyczaje i ustawodawstwo. Napotkał silny opór, lecz udało mu się to dokonać. Umacnianie się jego władzy i chrystianizacja napotkały silny opór i jakby konsekwencją tego była jego męczeńska  śmierć w bitwie pod Stiklestad – dokładnie 29 lipca 1030 roku. Wykładowca opowiedział jak rodził się i rozwijał kult świętego Olafa i dlaczego przetrwał w norweskiej kulturze do dzisiejszego dnia. Opowieść o skandynawskim świętym była także pretekstem do pokazania jak rodził się kult np. świętego Wacława i czemu w tamtym czasie służył. Patrząc z pewnej historycznej perspektywy można dostrzec pewien schemat powstawania i tradycji średniowiecznych świętych.

Wykład profesora Jakuba Morawca prowokuje do wielu refleksji, a jedną z nich może wyrazić myśl kard. Wyszyńskiego: Poznać naturę człowieka, poznać ją głęboko, całkowicie, zrozumieć kim jest właściwie człowiek – to wielki ratunek dla współczesnego świata.

Na pewno warto i trzeba pamiętać jak historia kształtuje naszą rzeczywistość – kim i jacy byli nasi przodkowie; trzeba pamiętać skąd przychodzimy, kim jesteśmy, dokąd idziemy…

Stanisława Szymczyk, sekretarz Tarnogórskiego Stowarzyszenia – UTW