Język polski dobrem narodowej kultury
„Tajemnice historii języka polskiego” to temat wykładu, opowieści i rozmowy o bezcennym dziedzictwie kultury – języku ojczystym , który 23 listopada dla słuchaczy Uniwersytetu Trzeciego Wieku –Tarnogórskiego Stowarzyszenia- UTW wygłosiła doktor Barbara Mitrenga. Wykład z cyklu rozmów o dziedzictwie i skarbach kultury był okazją do refleksji o historii języka polskiego jako wartości, która zgodnie z „Ustawą o języku polskim” podlega szczególnej ochronie ze względu na konieczność, między innymi, „chronienia tożsamości narodowej w procesie globalizacji”. Sejm RP w 1999 roku uchwalił ustawę o języku „uznając tę ochronę za obowiązek wszystkich organów i instytucji publicznych Rzeczypospolitej Polskiej i powinność jej obywateli(…)” .
Gość spotkania, doktor Barbara Mitrenga to adiunkt w Instytucie Języka Polskiego Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach , doktor nauk humanistycznych w zakresie językoznawstwa. Jest członkinią Polskiego Towarzystwa Językoznawczego, Towarzystwa Miłośników Języka Polskiego, Komitetu Językoznawstwa PAN- oddziałów w Katowicach. Od 2011 r. redaktor naukowa rocznika „Linguarum Silva”. Jej zainteresowania naukowe koncentrują się wokół zagadnień związanych z historią języka polskiego, zwłaszcza semantyką i gramatyką historyczną.
Jest autorką, między innymi, monografii Zmysł smaku. Studium leksykalno-semantyczne i wielu artykułów naukowych.
Od 2007 r. jest nauczycielem akademickim na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Śląskiego; prowadziła lub prowadzi zajęcia dydaktyczne na kierunku filologia polska m.in. z przedmiotów: gramatyka historyczna języka polskiego, kultura języka polskiego, ortografia i interpunkcja, praktyczna stylistyka.
Doktor Barbara Mitrenga swój wykład rozpoczęła od przypomnienia genealogii języka polskiego, należącego do języków zachodniosłowiańskich, wywodzących się z języka prasłowiańskiego. Wykładowczyni podkreśliła, że język polski w swojej historii kryje wiele tajemnic, które wyjaśniają choćby zawiłości współczesnej ortografii. Pokazała wybrane zjawiska historyczne jak na przykład: iloczas, liczba podwójna, palatalizacja. Podkreśliła częstą obecnośc starych form językowych w gwarach, pokazując wybrane formy w gwarze śląskiej. Doktor Barbara Mitrenga wyjaśniła także jak na przestrzeni wieków, od „Traktatu o ortografii” Jakuba Parkoszowica ujednolicano zasady ortografii i języka polskiego. I w związku z tym padło pytanie, czy nie da się tej trudnej ortografii zmienić; okazuje się, że ortografia jest to problem bez względu na wiek- i dorosłych, i młodzieży.
Doktor Barbara Mitrenga odpowiadała także na pytania słuchaczy dotyczące, między innymi, przywoływanych w wykładzie przykładów form liczby podwójnej i śladów historii języka w gwarze śląskiej.
Wykład doktor Barbary Mitrengi dał słuchaczom Uniwersytetu Trzeciego Wieku- Tarnogórskiego Stowarzyszenia- UTW dużą wiedzę o historii języka polskiego, uswiadamiając , że jest to bezcenne dziedzictwo kultury narodowej.
Pewnym jest, że słuchacze Tarnogórskiego Stowarzyszenia- Uniwersytet Trzeciego Wieku stoją na straży tego cennego dobra narodowego i realizują zapisane, między innymi, w „Ustawie o języku polskim” zadania ochrony:
„ Rozdział 1 Przepisy ogólne, art. 3. 1. Ochrona języka polskiego polega w szczególności na:
1) dbaniu o poprawne używanie języka i doskonaleniu sprawności językowej jego
użytkowników oraz na stwarzaniu warunków do właściwego rozwoju języka
jako narzędzia międzyludzkiej komunikacji; 2) przeciwdziałaniu jego wulgaryzacji;
3) szerzeniu wiedzy o nim i jego roli w kulturze; 4) upowszechnianiu szacunku dla regionalizmów i gwar, a także przeciwdziałaniu ich zanikowi; (…).”
Wykład doktor Barbary Mitrengi o języku, ale także przecież o patriotyzmie, można podsumować refleksją, myślą Georga Orwella: Patriotyzm nie ma nic wspólnego z konserwatyzmem. Co więcej jest on przeciwieństwem konserwatyzmu, ponieważ oznacza wierność czemuś, co podlega nieustannym przemianom, a mimo to w jakiś mistyczny sposób pozostaje takie samo. Patriotyzm jest pomostem łączącym przeszłość i przyszłość.
Stanisława Szymczyk sekretarz Tarnogórskiego Stowarzyszenia – UTW