Dnia 19.12.2014 r. słuchaczki Uniwersytetu Trzeciego Trzeciego Wieku w Tarnowskich Górach panie Helena Domańska i Teresa Majzner zostały zaproszone do Przedszkola SŁONECZNA CHATKA w Bytomiu przy ul. Łużyckiej 11.
W tym dniu Dyrekcja Przedszkola wraz z Kadrą postanowiła swoim podopiecznym pokazać jak wygląda wieczerza wigilijna na Śląsku.
Główne punkty całego przedsięwzięcia to:
1) Jasełka w wykonaniu dzieci (oczywiście w gwarze śląskiej)
2) przedstawienie przygotowań oraz przebiegu wieczerzy wigilijnej, a także zwyczajów towarzyszących tej uroczystej kolacji
3) wspólny posiłek przy stole tradycyjnych wigilijnych potraw śląskich.
Realizacja punktu 2) programu należała do pań Heleny i Teresy.
W czasie przeznaczonym na opowiadanie o śląskiej „wiliji” zostały zaprezentowane paradne śląskie stroje kobiece oraz strój „dziołchy” (dziewczęcy) – z akcentem na fakt,iż są to stroje rozbarskie czyli bytomskie.
Następnie nasze „studentki” opowiedziały o przygotowaniach do GODÓW (Adwent, roraty, sprzątanie chałpy i obejścia, przygotowanie „gyszynkow”, strojenie chałpy, Pasterka); a także jak ma być nakryty stół do wieczerzy wigilijnej (bioly obrus, krzyż,świyczki, pod biołym serwetem siano, pod talyrzami pieniążek, łuski z karpia, pod stołym coś metalowego i wiadomo – jedno miejsce wolne ale przygotowane dla niespodziewanego gościa).
Kolejny temat to dania wigilijne spożywane na Śląsku
– zupy: grzybowa z gałuszkami, z ryby, siemieniotka zwana też konopiotką, śliwconka, migdałowa (oczywiście nie wszystkie w każdym domu)
– pozostałe potrawy i „maszkyty”: chleb, sól, ryba (karp), kapusta z grzybami lub grochem, moczka( mocka, bryja, mołcka), makówki(makiełki), kompot wigilijny, „jabka”, „łorzechy” kołocz z makiem, kołocz z syrem, pierniki.
W trakcie opowiadania o potrawach wigilijnych wystąpiła również informacja o symbolice spożywanych potraw oraz o przesądach wigilijnych. Nie zabrakło też informacji o „opłatku” i pojawieniu się choinki w domach w okresie bożonarodzeniowym. Na zakończenie swojej prezentacji panie Helena i Teresa przeczytały opowiadanie pod tytułem „O Świentyj Familiji i Szarym Pajonczku”. Po tej prezentacji nastąpiła degustacja potraw wigilijnych. Była zupa grzybowa z grzankami, ziemniaki, kapusta z grzybami, smażona ryba, kompot ze suszonych owoców, moczka, makówki i inne „maszkyty.”
Dzieci były bardzo zaangażowane w to co same przygotowały i w to w czym uczestniczyły.
Stroje, w których wystąpiły studentki UTW były wypożyczone z Muzeum Chleba, Szkoły i Ciekawostek w Radzionkowie. Opowiadanie ” O Świentyj Familiji i Szarym Pajonczku” jest tłumaczeniem z książki Ewy Szelburg-Zarembiny BOŻY ROCZEK opowiadania „O Świętej Rodzinie i Szarym Pajączku” dokonanym przez panie Helenę i Teresę. Lalkę w stroju śląskim wypożyczyła Koleżanka pani Heleny