„Przeszczepy tkanek i narządów – szansa na zdrowie i życie” to temat wykładu o transplantologii jako metodzie leczenia i ratowania życia, który 14 października wygłosili dla studentów Uniwersytetu Trzeciego Wieku Tarnogórskiego przedstawiciele Fundacji Rozwoju Kardiochirurgii im. profesora Zbigniewa Religi w Zabrzu. Prelegentami byli: Jolanta Wszołek – prezes Banku Tkanek FRK Homograft sp. z o.o. w Zabrzu, dr n.med. Adam Mały- specjalista chirurgii ogólnej, koordynator transplantologiczny Kliniki Chirurgii Ogólnej, Naczyniowej i Transplantacyjnej Samodzielnego Publicznego Szpitala Klinicznego w Katowicach oraz ksiądz prof. dr hab. Piotr Morciniec- kierownik Katedry Bioetyki i Etyki Społecznej Uniwersytetu Opolskiego i Jan Malinowski – osoba po przeszczepie serca; towarzyszyli im pracownicy techniczni projektu: Anna Woźniak – asystent, Barbara Linda – asystent projektu, Damian Roter – informatyk. Wykład odbył się w związku z realizowanym przez Fundację Rozwoju Kardiochirurgii im. prof. Z. Religi w Zabrzu w ramach Programu Wieloletniego na lata 2011-2020 „Narodowego Programu Rozwoju Medycyny Transplantacyjnej” w zakresie działań promocyjnych i informacyjnych o zasięgu lokalnym, upowszechniającym wiedzę w społeczeństwie o idei dawstwa narządów od zmarłych dawców.
Spotkanie miało przybliżyć dojrzałym słuchaczom ciągle kontrowersyjną i mało znaną ideę dawstwa narządów w zakresie przeszczepów tkanek i narządów od zmarłych dawców. Zaprezentowano więc film przygotowany na zlecenie Ministerstwa Zdrowia, promujący ideę dawstwa i pokazujący wieloaspektowo ten problem – w relacji lekarzy, pacjentów, reprezentantów różnych religii. Film na pewno zmuszał odbiorcę do postawienia wielu pytań, przed którymi często stawia nas życie – czy wyraziłbym zgodę na pobranie moich tkanek po śmierci do przeszczepu, czy chciałbym być leczony taka metodą, czy akceptuję taką formę leczenia oraz wielu innych. I to wywołało ożywioną dyskusję z gośćmi spotkania, którym postawiono wiele bardzo trudnych pytań, wyrażających także obawy o etyczne aspekty takiej medycznej terapii. Bez wątpienia temat nie został wyczerpany i wymaga wielu wyjaśnień – można powiedzieć, że goście sprowokowali wiele osób do przemyśleń i uświadomienia sobie bardzo ważnego problemu, przed którym stoi współczesna medycyna i cywilizacja. Lekarze wskazują na wagę takiego wariantu terapii – bezcenność „materiału naturalnego”, czyli tkanek ludzkich do terapii pacjentów w różnym wieku i z różnymi schorzeniami. Najważniejsze jednak było uświadomienie słuchaczom, że i osoby w wieku bardziej dojrzałym mogą być potencjalnymi dawcami. Zwrócono także uwagę na fakt, że w Polsce istnieje prawne uznanie tak zwanej zgody domniemanej – czyli, że każdy z nas, jeśli nie zastrzeże w Centralnym Rejestrze Sprzeciwów, jest potencjalnym dawcą i nie potrzebna jest już ewentualna zgoda rodziny na pobranie narządów i tkanek. Słuchacze dyskutowali z gośćmi o metodach skutecznego informowania i przekonywania społeczeństwa do zaakceptowania i wyrażania ewentualnie zgody na pobranie tkanek i narządów po śmierci.
O tym, że medycyna transplantacyjna jest sprawą skomplikowaną wiedzą wszyscy. Nie wszyscy jednak jeszcze uświadamiają sobie wagę takiej metody leczenia i skomplikowane aspekty prawne. Od wielu lat lekarze uświadamiają, że polskie społeczeństwo zbyt mało wie o rozwoju współczesnej medycyny transplantacyjnej. Problem jest tak poważny, że trwają społeczne kampanie, ogólnopolskie programy promujące świadome deklarowanie tkanek i narządów po śmierci , ale także za życia- jak w przypadku przeszczepu szpiku kostnego.
Wykład poświęcony przeszczepom tkanek i narządów będzie bez wątpienia ważnym przyczynkiem do szerokich dyskusji na ten temat, które przeniosą się do grona rodziny i znajomych – wszak medycyna w ogóle to temat szeroko dyskutowany.
tekst: Stanisława Szymczyk, sekretarz Tarnogórskiego Stowarzyszenia – UTW