Pani Beata Kiszel, dyrektor Muzeum w Tarnowskich Górach, rozpoczęła wykład od uporządkowania podstawowych informacji, które często bywają mylone w kulturze popularnej. Wielu słuchaczy było przekonanych, że usłyszy o świętym Antonim z Padwy – patronie rzeczy zagubionych. Celowo w zapowiedzi spotkania nie podano, że bohaterem będzie św. Antoni Pustelnik. Introdukcją, stanowiącą punkt odniesienia dla głównego tematu, był obraz Objawienie Dzieciątka Jezus i św. Antoniego z Padwy autorstwa Bartolomé Estebana Murilla.
Po krótkim zarysie biografii św. Antoniego Pustelnika omówiono kluczowe atrybuty ikonologiczne, pozwalające na jego identyfikację w sztuce: literę tau, laskę w kształcie litery T, świnię (symbol pokusy cielesnej, a zarazem atrybut szpitalników antonitów), dzwonek (odpędzający demony) oraz otwartą księgę. Znaczną część wykładu poświęcono interpretacjom motywu kuszenia świętego Antoniego. Analizie poddano m.in. Kuszenie św. Antoniego Lelio Orsiego – dzieło o kompozycji dynamicznej, w którym święty zostaje otoczony przez złowrogie postacie w scenerii pełnej mroku i niepokoju. Omówiono również Tryptyk Kuszenie św. Antoniego Hieronima Boscha – jedno z najważniejszych dzieł późnośredniowiecznych, pełne groteskowych postaci i zagadkowych scen. Wykładowczyni wskazała, że w tryptyku Boscha demony stanowią nie tylko personifikację grzechów, lecz także metaforę chaosu i braku duchowej harmonii. Zwróciła również uwagę, że działający w różnych okresach artyści: Jan Brueghel, Salvator Rosa, Francisco Goya czy Salvador Dalí, reinterpretowali temat zgodnie z duchem swojej epoki. Szczególną uwagę prelegentka zwróciła na surrealistyczne ujęcie Salvadora Dalego, w którym demony przyjmują formy powykręcanych, nierealnych konstrukcji, symbolizujących siłę podświadomości oraz irracjonalnych lęków.
W zakończeniu wykładu zaprezentowała Kuszenie św. Antoniego Davida Teniersa Młodszego – dzieło znajdujące się w zbiorach muzeum w Tarnowskich Górach. Malarz flamandzki ukazał świętego jako postać pogrążoną w modlitwie, otoczoną przez bogatą symbolikę i liczne pokusy – zarówno materialne, jak i duchowe.
Wykład okazał się cennym źródłem wiedzy i refleksji dla słuchaczy Uniwersytetu Trzeciego Wieku. Pozwolił także na głębsze zrozumienie, jak na przestrzeni wieków ewoluowało wyobrażenie świętości i duchowej walki w sztuce europejskiej.