„Portret kobiety w sztuce filmowej”to temat wykładu dla słuchaczy TS – UTW połączonego z projekcją filmu „Przygoda na Mariensztacie”, który miał miejsce 12 maja i był okazją do rozmowy o sztuce filmowej, roli kobiety i historii nie tylko sztuki filmowej. Filmowy wykład dla słuchaczy Uniwersytetu Trzeciego Wieku odbywał się w ramach realizowanego przez stowarzyszenie przy wsparciu gminy Tarnowskie Góry projektu „Portret kobiety w sztuce filmowej ”. Projekt filmowy ukazuje zmianę w światowej obyczajowości, a co za tym idzie − rozwój kinematografii, w której wizerunek kobiety zmienia się.
Autorskie spojrzenie na historię kina kobiecego, czyli takiego, którego bohaterami są złożone postacie kobiet zaprezentował w swoim wykładzie Jakub J. Pudełko. Jakub Jan Pudełko to filmoznawca, medioznawca, menedżer kultury, wykładowca Regionalnego Ośrodka Kultury w Katowicach przedmiotu „dystrybucja filmowa”, ale przede wszystkim pasjonat sztuki filmowej. Wykładowca to także pomysłodawca i zarazem przewodniczący DKF „Olbrzym” w Tarnowskich Górach, nominowanego dwukrotnie z rzędu do Nagrody Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej. Jakub J. Pudełko pracuje jako specjalista ds. artystycznych w Tarnogórskim Centrum Kultury, będąc koordynatorem i autorem wydarzeń kulturalnych, spotkań filmowych i projektów z zakresu popularyzacji filmu, związków filmu i psychologii, edukacji cyfrowej, medialnej i informacyjnej; szczególne cenny jest organizowany dla młodzieży m.in. „Przegląd filmów o tematyce uzależnień ŻYĆ MOCNIEJ…?”.
Udana działalność DKF-u Olbrzym założonego przez J. Pudełko w TCK w 2009 roku przyczyniła się do powstania w Tarnowskich Górach w 2013 roku dużego kina cyfrowego 3D, zwanego żartobliwie „Dużym Olbrzymem”. Wykładowca zajmuje się także publicystką filmową, swoje teksty publikował, m.in. w periodykach ogólnopolskich jak „ALBO ALBO”, „Panoptikum” i „Parnas”, a jedna z jego recenzji uzyskała wyróżnienie w ogólnopolskim IX Konkursie dla krytyków filmowych o Nagrodę im. Krzysztofa Mętraka.
Filmowy projekt edukacyjny , w ramach którego Jakub J. Pudełko już po raz drugi spotkał się ze słuchaczami Uniwersytetu Trzeciego Wieku pozwolił poznać historię kina i popatrzeć na zmiany kulturowe poprzez różnorodność ujęcia obrazu kobiety w różnych okresach rozwojowych sztuki filmowej. Sztuka filmowa, potocznie zwana kinem i X Muzą jest tą dziedziną kultury, która wywiera wpływ na wszystkie pokolenia bez względu na wiek. Jest jednocześnie tą dziedziną sztuki, która w specyficzny sposób rejestruje zmianę obyczajów, ale jednocześnie ocala wiele wartości , dając obraz- dzieło barwne, pełne magii i czaru. Kino, sztuka filmowa to ta dziedzina kultury, do której warto powracać, by przypominać, także i młodemu pokoleniu, historię kultury i sięgające korzeni naszej kultury wartości.
Temat kobiety w kinie jest tak szeroki, podkreśla Wykładowca, że „trzeba przyjąć wyraziste kryterium/kryteria. Można napisać kilkaset książek na ten temat. Do tej pory moją specjalnością naukową była męskość w kinie”. I dlatego temat projektu prowokuje wykładowcę do poszukiwań i przypominania widzom, już w dużym stopniu wyrobionym, historii ujęcia tematu-„Portret kobiet w filmie” oraz przypomnienia dzieł filmowych najbardziej ilustrujących ten temat. Spotkanie z X Muzą pozwala słuchaczom Uniwersytetu Trzeciego Wieku poznać historię kina i popatrzeć na zmiany kulturowe poprzez różnorodność ujęcia obrazu kobiety w różnych okresach rozwojowych sztuki filmowej. W swoim wykładzie zilustrowanym filmem „Przygoda na Mariensztacie” – pierwszym polskim barwnym filmem fabularnym z 1953 w reżyserii Leonarda Buczkowskiego, Wykładowca pokazał portret kobiety pracującej lat 50. minionego wieku. Jest to portret szczególny, bo dostosowany do ideologii politycznej – polski wariant socrealistyczny. Film, zresztą w nowym technicznym opracowaniu, jest i dla współczesnego widza ciepłą komedią muzyczną , która może jednak prowokować do różnych refleksji na temat historii , zmiany obyczajowości i roli kobiety.
Wykład pozwolił słuchaczom przypomnieć sobie wybitne dzieło X Muzy- reprezentujące polską sztukę filmową i jakże szczególny portret polskiej kobiety, zilustrowany w pięknej piosence wykonywanej w filmie: „(…) Dziś rano twe dłonie dziewczęce mieszały i wapno i piach. Wieczorem olśnienie w kwiecistej sukience, ładna jesteś jak, ładna jesteś jak… ach”. Wykład prowokuje do refleksji na temat roli filmu. I tu nasuwa się opinia teoretyka komunizmu, twórcy państwa radzieckiego W. I. Lenina, który stwierdzał: „Ze wszystkich sztuk najważniejszy jest dla nas film”; można ją wszak interpretować wielorako.
Stanisława Szymczyk
sekretarz Tarnogórskiego Stowarzyszenia – UTW