28 marca 30-osobowa grupa studentów tarnogórskiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku miała okazję, by poznać jak funkcjonuje Archiwum IPN w Katowicach. Wizyta UTW w IPN możliwa była dzięki wieloletniej już współpracy z dr Kornelią Banaś, która co roku wygłasza dla nas wykład, przybliżający najnowszą historię; tematy i sprawy często trudne i nie do końca dla nas historyczne- przecież są to wydarzenia, które nas bezpośrednio dotknęły, w których uczestniczyliśmy.
Uczestnicy tej historycznej wyprawy to grupa najbardziej zainteresowana wieloma problemami historycznymi, wynikającymi z indywidualnych doświadczeń swoich i swoich rodzin.
Taką sytuację, uwikłania w historii, najwłaściwiej chyba wyraża refleksja Jana Parandowskiego: „Każdy nosi w sobie i zawiłość dziejów, i możliwą, a nie spełnioną odmianę swego losu”.
Dokumenty zarchiwizowane w IPN dotyczą przecież czasów młodości naszych rodziców i nas samych; często mamy wielką potrzebę wyjaśnienia różnych zagmatwanych losów naszych bliskich, a także i nas samych, bo przecież „ przedmiotem historii jest nie tylko przeszłość, ale w równym stopniu my sami”.
Była to więc wyprawa do źródła, w którym można było dowiedzieć się o możliwości odkrywania „tajnej” wiedzy na nasz i naszych bliskich temat.
Wyjątkowe było więc poznanie Archiwum i wybranych dokumentów, o których niezwykle ciekawie mówił kustosz Tomasz Marszałek; ogrom zbioru dokumentów budził uznanie dla pracy archiwistów.
Jak korzystać z dokumentów i odnaleźć w nich informacje, które są dla nas ważne objaśniała naczelnik Oddziałowego Archiwum IPN w Katowicach – dr Renata Dziechciarz. Naczelnik zachęcała, by korzystać z dostępnych dokumentów i nie bać się, że dotarcie i zrozumienie ich jest trudne, zapewniając o pomocy pracowników IPN.
Warto także, jak objaśniała, korzystać z internetowej strony IPN; ciekawa jest zakładka Archiwum Pełne Pamięci, z której dowiemy się jak możemy przekazać i ocalić od zniszczenia ciekawe dokumenty jakie pozostały po naszych dziadkach czy rodzicach.
Doktor Kornelia Banaś uczyła zaś uczestników wyprawy, jak odczytywać akta, by zrozumieć istotę ich treści.
Wyprawa do Archiwum IPN, daje zapewne świadomość, że to co się „działo” nie jest tylko przeszłością, którą da się ująć w ramy „historia”. Jak pisał profesor Leszek Kołakowski:
„W pewnym mianowicie znaczeniu odpowiadamy za swoich przodków. Jeśli wierzymy w to, że naród jest realnością żyjącą i że przechowuje ciągłość swego trwania, wówczas musimy wierzyć, że naród dzisiejszy tak samo odpowiada za swoją przeszłość, jak pojedynczy osobnik odpowiada za swoją, to znaczy, że musi się kłopotać dzisiaj o spłatę długów wczoraj zaciągniętych z przekonaniem, że są to jego własne długi, nie zaś poczynione przez „historię”, czyli przez Nikogo.”
A więc wyprawa do miejsca „ukrywającego” tak wiele tajemnic budzi wiele dyskusji i pytań, co o mnie samym można się z nich dowiedzieć.
Studenci UTW dziękują pracownikom Archiwum IPN: Naczelnik dr Renacie Dziechciarz, kustoszowi Tomaszowi Marszałek i dr Kornelii Banaś za wyjątkową lekcję historii.
S. Szymczyk, sekretarz TS-UTW
