13 lipca 2022

Zwiedzanie Cmentarza Żydowskiego w Tarnowskich Górach

Stowarzyszenie Gliwicka 66 zaprosiło nas o odwiedzenia Cmentarza Żydowskiego znajdującego się na terenie naszego miasta przy ul. Gliwickiej 66. To dzięki społecznikom zrodził się pomysł  dbania o to miejsce i przywrócenia go do świadomości mieszkańców.

Po cmentarzu oprowadzał nas Marek Panuś -historyk, pracownik Muzeum Tarnogórskiego i członek stowarzyszenia Gliwicka 66. Nekropolia najprawdopodobniej powstała na początku lat 20 XIX wieku, czego dowodem jest fakt, iż 6 marca 1822 roku pochowano tu pierwszego zmarłego – niejakiego Marka Rinkla. Cmentarz zgodnie ze zwyczajem powstał na obrzeżach miasta, z dala od domostw, dzięki zarządzeniu starosty bytomskiego Carla Traugotta Henckel von Donnersmarcka z 11 lipca 1821 roku, stając się miejscem pochówku dla okolicznych Żydów.  Gmina żydowska w Tarnowskich Górach powstała dopiero w 1815 roku i funkcjonowała przez bardzo krótki okres w historii miasta, bo zaledwie 130 lat, ale ta społeczność wrosła w dzieje miasta i przyczyniła się do jego rozwoju . Żydzi byli głównie kupcami, rzemieślnikami czy przemysłowcami. Stanowili niewielki, ale wpływowy odsetek ludności. Do wybuchu drugiej wojny światowej kilkuset spośród nich spoczęło właśnie na cmentarzu przy ul. Gliwickiej, który był stopniowo powiększany, a w 1874 roku od wejścia dobudowano niewielki dom przedpogrzebowy. Po 1945 roku gmina wyznaniowa nie wznowiła już swojej działalności ale przy ul. Gliwickiej odbywały się jeszcze pogrzeby, głównie ludzi wyznania ewangelickiego. Tych zaprzestano w latach 70 i mimo kurateli ze strony różnych instytucji, cmentarz przez pół wieku systematycznie niszczał. Dziś na żydowskim cmentarzu w Tarnowskich Górach można zobaczyć nagrobek Markusa Runkla, tak jak i pozostałe około 440 znajdujących się tutaj grobów. Stowarzyszenie Gliwicka 66 ocaliło go przed zapomnieniem.

 

cof
cof
cof
sdr

Opublikowane: 14 lipca 2022